|
1. ชื่อหน่วยวิจัย |
หน่วยติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อม
Environmental Quality Monitoring Unit |
ภาควิชา : ชีววิทยา
2. สมาชิก : ประกอบด้วย
|
1. อาจารย์วีระศักดิ์ รุ่งเรืองวงศ์ |
ผู้ประสานงานหน่วยวิจัย |
|
2. นายสุทัศน์ สุภาษี |
สมาชิก |
3. หลักการและเหตุผล
เนื่องด้วยในปัจจุบัน ปัญหาทางด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้เนื่องมาจากการเพิ่มของประชากร การพัฒนาเทคโนโลยีและทางด้านเศรษฐกิจ เพื่อเร่งการผลิตให้เพียงพอแก่ความต้องการของมนุษย์ อันส่งผลให้มีการนำเอาทรัพยากรธรรมชาติมาใช้อย่างมากมายในกระบวนการผลิต และได้มีการปล่อยของเสียในรูปต่าง ๆ ออกมาสู่สิ่งแวดล้อม จนทำให้เกิดปัญหาทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมโทรมและร่อยหร่อลงไป อีกทั้งยังก่อให้เกิดปัญหามลพิษในรูปต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นมลพิษทางน้ำ อากาศ เสียงแ ละอื่น ๆ ซึ่งได้ส่งผลกระทบมาถึงสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ และมนุษย์ในลำดับต่อมา
จากสภาพปัญหาข้างต้น ได้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมโดยรวม ดังที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันนี้ ดังนั้น จึงได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาดังกล่าว ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จึงขอจัดตั้งหน่วยวิจัย หน่วยติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อม ขึ้น เพื่อทำงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำดิน ตะกอนดินในแม่น้ำ รวมถึงสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ในแหล่งน้ำต่าง ๆ ทั้งที่เป็นแหล่งน้ำประเภทแม่น้ำ อ่างเก็บน้ำ และพืชที่ชุ่มน้ำอื่น ๆ ที่มีความสำคัญทางด้านนิเวศวิทยาและสิ่งแวดล้อม โดยจะมองในแง่ของความสัมพันธ์ของการใช้ประโยชน์ที่ดินบนชายฝั่งที่มีผลกระทบถึงองค์ประกอบที่อยู่ในแหล่งน้ำ เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาใช้ประโยชน์ทางด้านการเรียนการสอน เผยแพร่แก่หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อนำไปใช้พิจารณาวางแผนการจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสร้างความตระหนักแก่ประชาชนต่อไป
4. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย
1. เพื่อทำการวิจัยและติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมในแหล่งน้ำต่าง ๆ พื้นที่ชุ่มน้ำ ดิน ตะกอนดินในแม่น้ำ และสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในแหล่งน้ำทั้งที่มนุษย์นำมาบริโภค และใช้ประโยชน์อื่น ๆ ศึกษาถึงปริมาณการสะสมของสารมลพิษ และความเสี่ยงที่จะนำมาบริโภค ตลอดจนศึกษาถึงปัจจัยทางด้านสภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ
2. เพื่อทำการศึกษาถึงการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มีผลกระทบต่อคุณภาพน้ำและสิ่งมีชีวิตในน้ำ เพื่อจำแนกแหล่งมลพิษ และเสนอแผนการจัดการเบื้องต้น
5. งานวิจัยหลักที่กำลังดำเนินการอยู่
5.1 การศึกษาเบื้องต้น การสะสมสารโลหะในน้ำ ตะกอนดิน พืชน้ำ และหอยฝาเดียวและสองฝาบางชนิด บริเวณลำน้ำแม่กวง ภายใต้ความร่วมมือกับโครงการศูนย์วิจัยน้ำ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (กำลังอยู่ในระหว่างการเขียนผลการวิจัย)
5.2 การศึกษา การสะสมของสารโลหะหนักบางชนิดในน้ำ ตะกอนดินพืชน้ำ และหอยฝาเดียวบางชนิด บริเวณลำน้ำแม่กวง
5.3 การศึกษาความสัมพันธ์ของการสะสมสารโลหะหนักบางชนิดที่มีต่อขนาดและอวัยวะบางส่วนในหอยฝาเดียวและหอยสองฝาบางชนิด บริเวณลำน้ำแม่กวงและแม่คาว
6. อุปกรณ์/เครื่องมือวิจัยที่มีอยู่แล้ว และที่สามารถจัดหาได้
6.1 เครื่องมือวัดสภาพแวดล้อมในสนาม
- Altimeter
- Oxygen meter
- pH meter
- Conductivity meter
- Spectrophotometer ชุดสนาม
- Secchis disc
6.2 อุปกรณ์ในการเก็บตัวอย่างในสนาม
- Water sampler
- Ekmans grab
- อุปกรณ์เก็บตัวอย่างหอย
- ภาชนะบรรจุ เช่น ขวดเก็บน้ำ ถุงพลาสติกสำหรับเก็บตัวอย่าง
6.3 อุปกรณ์ที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ
- มีดผ่าตัด
- ถุงมือ
- forcep
- ตู้เย็น
- Incubator
- ตู้อบตัวอย่าง
- อุปกรณ์ร่อนตัวอย่าง (ตะแกรงร่อน)
- อุปกรณ์บดตัวอย่าง
- Atomic Absorption Spectrophotometer
6.4 วัสดุเครื่องแก้วและสารเคมี
- ภาชนะบรรจุ เช่น ขวดเก็บน้ำ ขวดเก็บตัวอย่างและถุงพลาสติกเก็บตัวอย่าง
- เครื่องแก้ว
- Flask
- Beaker
- Sample tube
- อื่น ๆ
7. ผลสัมฤทธิ์ทางการวิจัยจนถึงปัจจุบัน
7.1 โครงการการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำของแม่น้ำปิงและกวง ในปี พ.ศ.2538 และ พ.ศ.2539 โดยร่วมวิจัยและเป็นคณะทำงานกับศูนย์วิจัยน้ำ คณะวิทยาศาสตร์
7.2 รายงานการวิจัยการศึกษาและวิเคราะห์คุณภาพน้ำแม่น้ำปิงในรอบ 1 ปี ได้รับทุนสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ปีงบประมาณ 2539 (ผลงานดังในเอกสารแนบ)
