1. ชื่อห้องปฏิบัติการ : หอพรรณไม้และฐานข้อมลของพืชพรรณ

Herbarium and Flora Database

ภาควิชา ชีววิทยา

2. สมาชิก

1. รศ. ดร. วิไลวรรณ อนุสารสุนทร

ผู้ประสานงาน

2. Mr. J.F. Maxwell

สมาชิก

3. Stephen Elliott

สมาชิก

4. นางปราณี ปาลี

สมาชิก

5. นายเกริก ผักกาด

สมาชิก

3. หลักการและเหตุผล

ภาควิชาชีววิทยา นอกจากจะให้บริการทางด้านการเรียนการสอนแล้ว ยังเป็นแหล่งศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในเขตภาคเหนือตอนบนอีกด้วย ปัจจุบันนี้ได้มีข้อมลเกี่ยวกับพรรณไม้และงานวิจัยเกี่ยวกับแหล่งพรรณพืช (flora) ของบริเวณต่าง ๆ มากพอที่จะให้บริการและเผยแพร่ความรู้ไปยังวิชาการและชุมชนที่สนใจที่จะค้นคว้าศึกษาเพิ่มเติมในแนวประยุกต์ได้ สมาชิกที่ทำงานเกี่ยวข้องกับห้องพิพิธภัณฑ์ได้ให้บริการของพิพิธภัณฑ์พืชแก่บุคคลภายนอกที่เข้ามาขอใช้บริการในการให้คำปรึกษา ตลอดจนช่วยบ่งชนิด(identify) พรรณพืชอยู่เสมอมา และจำนวนผู้ที่เข้ามาใช้บริการมีจำนวนเพิ่มขึ้น ผู้มาขอใช้บริการได้แก่ อาจารย์จากต่างประเทศตลอดจนนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา สมาชิกผู้ร่วมงานมีความเห็นว่าสมควรจะจัดตั้งห้องปฏิบัติการวิจัยเพื่อให้มีการเก็บตัวอย่างพืชเพิ่มขึ้น มีการวิจัยเกี่ยวกับตัวอย่างเหล่านี้ เพื่อจะได้เป็นแหล่งวิชาการทางด้านพรรณพืชของคณะต่อไป

4. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

1. เพื่อทำการวิเคราะห์พรรณไม้ตามวิธีทางพฤกษอนุกรมวิธาน

2. เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมและเก็บพรรณไม้แห้ง

3. เพื่อให้บริการแก่ชุมชนเกี่ยวกับแหล่งพืชพรรณ และในการบ่งชนิดของพรรณไม้

4. เพื่อให้บริการในการเก็บตัวอย่างพรรณไม้ ซึ่งจะใช้ในการวิจัยขั้นประยุกต์แก่หน่วยงานอื่น ๆ ที่ได้ขอมา

5. งานวิจัยที่กำลังดำเนินการอยู่

การทดลองเพาะเมล็ดของพืชป่า โดยการทดลองกระตุ้นให้เมล็ดงอกโดยวิธีต่าง ๆ เนื่องจากเมล็ดของพืชบางชนิดจะไม่งอกเมื่อนำมาเพาะตามวิธีปกติ ปัจจุบันสามารถเพาะเมล็ดให้งอกได้มากกว่า 150 ชนิด นอกจากนั้นยังได้ร่วมมือกับมูลนิธิธรรมนาถในการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการปลูกป่าที่บริเวณอำเภอจอมทอง

ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาสัณฐานวิทยาของผลและเมล็ด และการงอกของเมล็ดได้นำมาเก็บเป็นฐานข้อมูล ซึ่งสามารถจะเชื่อมโยงกับฐานข้อมูลของหอพรรณไม้ ทำให้ได้ภาพรวมของฐานข้อมูลที่สมบูรณ์ของพรรณไม้ ในอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

6. อุปกรณ์ที่มีอยู่แล้ว

1. อุปกรณ์พื้นฐานที่ใช้ในการออกสนาม เช่น เข็มทิศ เครื่องวัดระดับความสูง ฯลฯ

2. เครื่องมือวัดความชื้นของดิน

3. เครื่องวัดความสูงของต้นไม้

4. คอมพิวเตอร์

7. ผลสัมฤทธิ์ทางการวิจัยจนถึงปัจจุบัน

Elliott, S., S. Promkutkaew and J.F. Maxwell, 1994. The phenology of flowering and seed production of dry tropical forest trees in northern Thailand. Proc. int. Symp. on Genetic Conservation and Production of Tropical Forest Tree Seed, ASEAN- Canada Forest Tree Seed Project pp 52-62.

Elliott, S., V. Anusarnsunthorn, N. Garwood and D. Blakesley, 1995. Research needs for restoring the forest of Thailand. Nat Hist. Bull. Siam Soc. 43: 179-184.

Elliott, S., V. Anusarnsunthorn, S. Kopachon, D. Blakesley and N.C. Garwood, 1996. Research towards the restoration of northern Thailand’s degraded forests. Paper presented at the International Symposium on Accelerating Native Forest Regeneration on Degraded Tropical Lands, Washington DC, 11-14th June, 1996.

Kopachon, S, K. Suriya, K. Hardwick, G. Pakaad, J. Maxwell, V. Anusarnsunthorn, D. Blakesley, N. Garwood and S. Elliott, 1996. Forest restoration research in northern Thailand: 1. The fruits, seeds and seedlings of Hovenia dulcis Thunb. (Rhamnaceae). Nat. Hist. Bull. Siam Soc. 44;41-52.

Elliott S., V. Anusarnsunthorn, S. Kopachon, D. Blakesley and N.C. Garwood, 1996. Activities of the forest restoration research unit, northern Thailand. p 8 in World Heritage Tropical Forests Conference, Science for Better Understanding and Management, Handbook and Abstracts.

Elliott, S., D. Blakesley, V. Anusarnsunthorn, J.F. Maxwell, G. Pakaad and P. Navakitbumrung, 1997. Selecting species for restoring degraded forests in northern Thailand. Paper presented at the Workshop on Rehabilitation of Degraded Tropical Forest Lands, 3-7 February 1997, Kuranda, Australia.

Navakitbumrung, P., S. Elliott and V. Anusarnsunthorn, 1997. *The Forest Restoration Research Unit. Paper presented at Seminar on Buffer Zones; A Strategy towards Suatainable Forest Management". Khon Kaen, 28-30/1/97 (in Thai).

Blakesley, D., and S. Elliott, in press. Restoration of deforested land in protected areas of northern Thailand. In: Warhurst, A. (Ed.) Towards an Environmental Research Agenda. Macmillan, in press.